Beekman Foundation
The first event of the brand new contemporary arts centre at the Beekman Foundation, Beauvoorde, near the city of Veurne, Belgium, will be a one man show of its founder, the Belgian-American artist Jan Beekman. Next to a brand new silk screen print and preliminary studies and versions of the world famous portrait which Beekman painted of Nelson Mandela, and which hangs in the UN-headquarters in New York, ‚Global Warning‘ will also reveal for the first time ever some works of the artist’s latest series, in which he denounces the policy of Trump. July 18, the day on which the exhibition and arts centre open, will also celebrate the centenary of Mandela’s birth, and the exhibition will be one of the highlights of the program that commemorates this. A first copy of the silk screen print of ‚Portrayal of Nelson Mandela‘ will be officially handed over to the South-African ambassador at the opening, and part of the sales of the print will go to the Nelson Mandela Foundation. The Beekman Foundation, which has also its seat in the United States, does not only manage Beekman’s gigantic body of work, but also offers a platform to initiatives, artists, and scientists, who work on issues that are closely related to the artistic, social, and ecological engagement that underlies his oeuvre. The new contemporary arts centre houses in the former ateliers of Beekman, near Veurne. Apart from a gallery and a library, the centre also offers room for research, lectures, debates, film screenings, artists in residence, workshops etc. Beekman’s one man show – the first in his country of birth after more than 15 years, and therefore already a unique event – runs until December 5, when the fifth anniversary of Mandela’s death will be commemorated. Several other events will be organized in the course of the exhibition. The artist, who moved to the United States in the eighties, and has been living in Connecticut for the last few decades, will be present at the opening.
On the occasion of the centenary of the birth of Nelson Mandela, on July 18, the Beekman Foundation launches a silk-screen print of the iconic portrait which the Belgian-American artist Jan Beekman painted of the South-African leader, and which prominently hangs at the New York headquarters of the United Nations. The print will be one of the highlights of Global Warning, a one-man show of the Connecticut based artist in his former studio in Beauvoorde, near the city of Veurne, Belgium
The portrait is perfectly in accordance with his more abstract paintings and sculptures. From the very start, an intense social engagement was part of Jan Beekman’s love of nature, while his work kept raising questions on the way in which we manipulate and pollute its resources. On top of that, Beekman also tried to capture with his portrait that very moment when Mandela, after 27 years of incarceration, literally stepped from darkness into the light. It is therefore also a perfect illustration of what differentiates masterpieces from other paintings, and of what has been characterising the landscapes of this “peintre pur sang”: the capturing of these moments in which light reshapes the dark.
For more information on the exhibition, or the silk screen printI would like you to address the staf of the Foundation, Christel Van Hemelrijck or frank Beekman, present tonight.
Nederlands:
Painting A Global Warning, de eerste tentoonstelling in het nieuwe kunstencentrum van de Beekman Foundation te Beauvoorde, is tevens de eerste Belgische eenmanstentoonstelling in meer dan vijftien jaar van de in Connecticut, VS, verblijvende kunstenaar Jan Beekman. Terwijl naar aanleiding van deze tentoonstelling en het eeuwfeest van Nelson Mandela een zeefdruk wordt uitgebracht van Beekmans befaamde portret van de Zuid-Afrikaanse leider, omvat de tentoonstelling vooral een aantal nooit eerder getoonde werken uit een gloednieuwe serie over het Trump tijdperk.
Beekman’s Mandela portret bekleedt een unieke plaats in het oeuvre van Beekman, en niet alleen omdat het wereldwijd beschouwd wordt als het meest iconische portret ooit van de Zuid-Afrikaanse leider, of omdat het prominent in het New Yorkse hoofdkwartier van de Verenigde Naties hangt. Hoewel Beekman reeds als beginnend kunstenaar als een uitstekend portrettist geprezen werd, heeft hij in de daaropvolgende zes decennia, en op die ene beeltenis van Mandela na, nooit een portret in de openbaarheid gebracht. Zijn werk – dat hoofdzakelijk schilderijen, tekeningen, en occasioneel ook sculpturen omvat – neemt immers haast onveranderlijk de natuur als inspiratiebron. Figuratieve elementen zijn wel terug te vinden in zijn veeleer abstracte meditaties, maar het vraagt tijd ze als kijker te kunnen herkennen en plaatsen.
Blijft echter die ene uitzondering, die Beekman zelf zulk een belangrijke plaats in zijn oeuvre toebedeelt, dat hij naar eigen zeggen dit portret kiezen zou, als hij dan toch slechts vanwege één werk de geschiedenis zou ingaan. Portrayal of Nelson Mandela, Liberated, zoals het schilderij voluit heet, zoomt in op het gezicht van Nelson Mandela, op het moment dat hij 11 februari 1990 voor het allereerst weer in de openbaarheid en op televisie verscheen, net nadat hij uit de Victor Verster gevangenis was vrijgelaten, en kort voor hij de eerste democratisch verkozen president van Zuid-Afrika werd. De Nobelprijs winnaar was 71 en was 27 jaar door het blanke apartheidsregime vastgezet, vanwege zijn oppositie binnen het African National Congress ANC.
Jan Beekman en zijn Britse echtgenote Gillian Lane-Plescia, die definitief naar de Verenigde Staten waren verhuisd nadat Jan in 1982 als artist-in-residence aan de University of Michigan had verbleven, woonden in Chicago op het moment van Mandela’s vrijlating. Ze onderhielden er nauwe contacten met de zwarte gemeenschap, en waren er ook sterk betrokken geraakt bij de zwarte bevrijdingsbeweging in Zuid-Afrika. Beekman herinnert zich nog als de dag van vandaag dat ene ogenblik waarop Mandela op televisie letterlijk vanuit het duister in het voetlicht stapte – als in een flits: “Het was zo overweldigend en maakte zoveel emoties los dat de herinnering me nog steeds tot tranen kan bewegen.”
Bovenal was er de kalmte van Mandela. Beekman, die Nelson Mandela nooit persoonlijk ontmoet heeft, en hem als de grootste politieke leider van de twintigste eeuw beschouwt, werd vooral getroffen door diens vredige, onverstoorbare houding te midden van de uitzinnig zingende menigte die was samengestroomd om hem te vieren, en de oproerpolitie die de grootste moeite had om haar in bedwang te houden: “Hij was als een steen. Niets dat hem raken kon.”
Hoewel Beekman onmiddellijk besloot die sereniteit en onverzettelijkheid op doek te vatten zou het uiteindelijk nog zes jaar duren voor hij tot de finale versie kwam, een monochroom werk van 1,8 bij 1,8 meter, waarvan de tonaliteit tussen zanderig beige en donkerbruin varieert. Niet minder dan 15 studies gingen er aan vooraf: “Het probleem dat zich stelde was het platte realisme te overstijgen door ook al datgene waar de naam Mandela voor staat in het schilderij te verweven. Ik wou dat het een portret van hoop werd, een anti-racistisch statement ook, en een eerbetoon aan onze origine, het continent waar we met z’n allen vandaan komen, Afrika.” Ongetwijfeld kan Portrayal of Nelson Mandela, Liberated ook gezien worden als een metafoor voor Beekman’s eigen persoonlijke bevrijding.
Omdat het schilderij voor hem aan zulk een intens moment was verbonden, hield Beekman het tien jaar lang angstvallig bij zich in de studio. Het maakte zelfs nooit deel uit van een tentoonstelling, omdat hij het te delicaat vond om het in het openbaar te tonen: „Ik ging ook niet in op de vragen om het te verkopen. De emoties waren te sterk, en ik wou niet dat het in een private collectie zou belanden.” Hij liet zich pas overtuigen toen het voorstel kwam om het portret via de Belgische missie en de Beekman Foundation aan de Verenigde Naties te schenken. „De wijze waarop de UN zich voor wereldvrede, mensenrechten, rechtvaardigheid en individuele waardigheid inzet maakten het tot de ideale bestemming, “ aldus Gillian Lane-Plescia.
Het portret kreeg officieel een plek in het New Yorkse hoofdkwartier van de VN op de dag dat Zuid-Afrika voor de allereerste keer het voorzitterschap van de Veiligheidsraad overnam. Vandaag hangt het prominent naast de toegang tot de Algemene Vergadering en de kamer van de Veiligheidsraad. Het is ook het enige portret in het hoofdkwartier dat niet aan een secretaris-generaal is gewijd. Omdat de Verenigde Naties dermate aan het portret gehecht is dat er geen sprake van kon zijn dat het werk het hoofdkwartier in New York zou verlaten, en al zeker niet op het eeuwfeest van Mandela, werd op beperkte oplage een zeefdruk gemaakt, waarvan bij de opening van de tentoonstelling, die niet toevallig met die honderdste verjaardag samenvalt, een eerst exemplaar aan de ambassadeur van Zuid-Afrika overhandigd wordt. Naast enkele werken die een summiere blik verschaffen op Beekman’s evolutie, door zeven decennia heen, omvat de tentoonstelling hoofdzakelijk een selectie werken op papier uit een nooit eerder getoonde serie, waaraan Beekman het voorbije jaar intens heeft gewerkt, en die het beleid van Trump op de korrel neemt – en met name de wijze waarop de Amerikaanse president, met de steun van rechts, enerzijds een alarmerend fenomeen als Global Warming totaal negeert, en anderzijds door zijn loze bedreigingen en provocaties, en ondersteuning van het militaire apparaat de wereldvrede aan het wankelen brengt.
De Trump serie beslaat thema’s als ‘onvoorziene natuur rampen’, en het probleem van menselijke verovering van de ruimte voor militaire doeleinden, maar omvat daarbij ook enkele optimistische werken zoals Messengers for Peace en City for Love. Eén van de werken kreeg de vraag Are we Alone? als titel mee. Wie er de levensloop van Beekman op nagaat, heeft zo het stille vermoeden dat hij die vraag allicht volmondig met een ja zal beantwoorden; Maar als Global Warning één ding duidelijk maakt dan is het wel dat -ondanks het feit dat Jan Beekman zich de voorbije decennia almaar meer in eenzaamheid heeft teruggetrokken- zijn engagement en sociale betrokkenheid er niets bij ingeboet hebben. Integendeel.